Małe nadmorskie miasteczko w Wielkiej Brytanii. Szara codzienność, nudna, monotonna praca. Gdyby nie marzenia o wielkiej karierze muzycznej, Jon (Domhnall Gleeson) mógłby tak wegetować przez kolejne cztery dekady, aż do emerytury. Chłopak ma trzydzieści lat i nadal mieszka z rodzicami. Jego życie to wielki smutek. Nie pozostaje mu nic innego, jak czekać na cud.

Szansa pojawia się niespodziewanie, niczym w kiczowatej baśni dla dzieci. Wszystko rozwiązuje przeznaczenie. Mocno alternatywny zespół muzyczny Soronprfbs na gwałt poszukuje klawiszowca. Poprzedni stracił panowanie nad sobą i postanowił czym prędzej się utopić. Traf chciał, że właśnie w tym momencie na miejscowej plaży pojawił się Jon. I tak chłopak znikąd poznaje mistycznego lidera zespołu, Franka (Michael Fassbender). Wspólnie z innymi członkami grupy dają koncert, a potem mają w planach skomponować i nagrać całą płytę. Nowy album – wyraz muzycznego geniuszu twórców – wymaga spokoju, stąd pomysł wyjazdu na odludzie, powrotu do natury, izolacji od świata zewnętrznego. Jon stawia wszystko na jedną kartę i zostawia nadmorską mieścinę, żeby zostać członkiem Soronprfbs. Przy okazji nagrywa trochę filmików, zakłada profil na youtubie i próbuje „zawirusować” społeczność internetową.

Scenariusz filmu „Frank” autorstwa Jona Ronsona i Petera Straughana odwołuje się bezpośrednio do jednej z ikon alternatywnej brytyjskiej sceny muzycznej i komediowej, Chrisa Marka Sieveya, który od 1984 roku występował jako Frank Sidebottom. Jon Ronson, jako jeden z bliskich współpracowników artysty, jest również autorem książki o Chrisie S. i jego alter ego, Franku S. Znakiem rozpoznawczym tego ostatniego była sztuczna głowa z twarzą bez wyrazu i szeroko otwartymi oczami. Występy Sieveya przypominały muzyczno-kabaretowe performance’y, do dziś krążą o nich legendy. W 2010 roku muzyk zmarł na raka.

W filmie Abrahamsona Frank to ktoś, kto jest w stanie funkcjonować tylko w oderwaniu od masowej publiczności, wielkich imprez i dużych pieniędzy. Członkowie zespołu Soronpfrbs pielęgnują swoje „outsiderstwo”. Nikomu z niczego się nie tłumaczą. „Underground” uważają za bezpieczną przystań, w której mogą funkcjonować na własnych zasadach. Nową osobę w zespole traktują na początku jak intruza. Jon niesie ze sobą niebezpieczeństwo naruszenia norm tej małej, momentami zbyt mocno uzależnionej od siebie społeczności. Wbrew wszystkim muzykom, „świeżakowi” zaczyna ufać guru Soronpfrbs, Frank. Spokojna przystań muzycznego podziemia przestaje mu wystarczać. Z jednej strony, od lat chowa twarz za gigantyczną maską i zamiast pokazywać swoje emocje, opowiada o nich. Z drugiej – nagle zaczyna wierzyć, że wielka scena i tabuny fanów to świat, w którym mógłby się jednak jakoś odnaleźć. Jako lider i mentor zespołu rozpoczyna rewolucję, której częścią staje się rywalizacja Jona i radykalnej Clary (Maggie Gyllenhaal) o względy tego przemiłego ekscentryka.

„Frank” wydaje się momentami monotonną opowieścią o konflikcie między pragnieniem bycia gwiazdą za wszelką cenę i gorzką rzeczywistością, w której nie ma nic oprócz codziennych porażek i myśli samobójczych. Kontrą dla tego zderzenia jest humor, a chwilami wręcz komiczne zachowania członków zespołu. Natchnieni, pozytywnie zakręceni wariaci, realizują absurdalny projekt muzyczny, traktując to przedsięwzięcie jako rodzaj azylu przed homogenicznym społeczeństwem, w którym każdy z nich byłby co najwyżej niepokojącym „freakiem”. Soronpfrbs chroni inność i przygarnia wszystkich przedstawicieli tego ginącego gatunku.

A w końcu Michael Fassbender, gwiazda, której w filmie Abrahamsona praktycznie nie widzimy. Jego twarz, ukryta za maską, nawet w najbardziej intymnych momentach pozostaje zasłonięta. Frank mówi głosem Fassbendera. Porusza się jak Fassbender i wystawia na próbę cierpliwość tych wszystkich, którzy liczyli na spotkanie z idolem. Przyjemność oglądania zmienia się w przyjemność obcowania.

Frank
Reżyseria Lenny Abrahamson. Scenariusz Jon Ronson, Peter Straughan. Zdjęcia James Mather. Muzyka Stephen Rennicks. Wykonawcy Michael Fassbender (Frank), Domhnall Gleeson (Jon), Scoot McNairy (Don), Maggie Gyllenhaal (Clara), Tess Harper (matka Franka). Produkcja Runaway Fridge Productions, Element Pictures, Film4, Indieproduction. Wlk. Brytania – Irlandia 2014. Dystrybucja Gutek Film. Czas 95 min

Joanna Ostrowska, Frank, „Kino" 2014, nr 07-08. s. 84-85

© Fundacja KINO 2014